ناۋات، ئاق شىكەرنىڭ كىرىستاللىشىش ھاسىلاتى بولۇپ، تەبىئى شەكىللەنگەن ناۋات ئاق، سارغۇچ، سۇس كۈلرەڭ قاتارلىق رەڭلەردە بولىدۇ؛ بۇندىن باشقا يەنە، بازاردا يىمەكلىككە ئىشلىتىلىدىغان ھەر خىل رەڭ ماددىلىرى قوشۇپ پىششىقلاپ ئىشلەنگەن ناۋاتلار (ئاساسلىقى ئىكىسپورت قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ) بار.
     ناۋات ئادەتتە قەنت-گىزەك ئورنىدا ۋە بەزى تائاملارنى تەييارلىغاندا تاتلىق تەم قوشقۇچى خۇرۇچ ماتىريالى ئورنىدا ئىشلىتىلىدۇ. ناۋات، دىئابىت كىسىلىگە گىرىپتار بولغانلار ئىچىشكە بولمىغاندىن سىرت، باشقا ھەرقانداق ئادەمگە ماس كىلىدۇ.
خەنزۇچە ئاتىلىشى: 冰糖
چەتئەلچە ئاتىلىشى:  rock candy / crystal suger
ئالاھىدىلىكى: سۈپىتى ساپ، ئاسانلىقچە بۇزۇلمايدۇ ئاساسلىق ئىشلىتىلىشى
    ناۋات يىمەكلىكنىڭ تاتلىقلىق دەرىجىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈپ، ئارتۇق كىسلاتالارنى نىتراللاشتۇرالايدۇ ھەمدە قوقاق ھەيدەش ئۈنۈمى كۆرسىتىدۇ. ئۇ يەنە جۇخار گۈلى، ئالىقات، دولانا(山楂)، چىلان قارلىقلار بىلەن ئىنتايىن ماسلىشىدىغان خۇرۇچ ماتىريالىدۇر. دورىلىق قىممىتى
    ناۋاتنىڭ تەبىئىتى مۆتىدىل بولۇپ، بەلغەمنى بوشىتىپ ھۆتەلنى توختىتىش ئۈنۈمى بار؛ ئۇ يەنە يىمەكلىك ۋە دورا ساھەلىرىنىڭ ئالىي دەرىجىلىك قۇۋۋەت تۇلۇقلاش مەھسۇلاتلىرى ۋە ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرى ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا كۆپ ئىشلىتىلىدۇ. ئادەتتە ياشانغانلار ئېغىزىدا كىچىكرەك ناۋات پارچىسى شۈمۈرۋالسا، ئېغىز قۇرۇشنى پەيسەيتىدۇ.
    ناۋات ئادەم بەدىنىدىكى سۇ ۋە قەنت تەركىبىنى تۇلۇقلىيالايدىغان بولۇپ، ئۇنىڭ بەدەن سۇيۇقلۇقلىرىنى تۇلۇقلاش، بەدەنگە ئىنىرگىيە تەمىنلەش، قان شىكىرى تۇلۇقلاش، يۈرەكنى كۈچەيتىپ سۈيدۈك ھەيدەش، زەھەر قايتۇرۇش قاتارلىق ئۈنۈملىرى بار.